Page 53 - SHL 510

Theme 2

Mafelelo e ba go sepela-sepela, ka ge batho ba hwetša mafelo a go Notes
hloma "legae", go dira bagwera, go kgonthišetša tšhireletšego le go
nyaka tšhelete le boithabišo. Mekero e bjalo e akaretša ditiro tše
bjalo ka go kgopela, le go "phaphamala", tšeo di tšweletšago bophelo
bja tšona ka noši. Ka gona, mafelo ao a rulagantšwego ka setu a ka
thekgwa ke kgopolo yeo e tswalanago le sebaka, go swana le go
"tsela ya dijo" ya Bristol mmapa wa sebaka-le-nako wa dibaka tša go
ja ka ntle le tefo, goba go rulaganya le go laola mafelo a go kgopela.
Dikgopolo tša kakaretšo di fapana kudu go ya ka mafelo, go ya ka
ponagalo, taolo le maphodisa a go hloka magae ga batho ba
setarateng boemong bja selegae (Cloke, Johnsen & May, 2009).

Lehono, boemo bja temošo ya leuba la bolwetši bo ile bja
phagamišetšwa go 5, e lego boemo bjo bo lego kgole le bja leuba la
bolwetši. Go ya ka Mokgatlo wa Lefase wa tša Maphelo, se ke ka
gobane mahu ao a bakilwego ke twatši a diregile dinageng tšeo
twatši e sa tšwago go tšwelela go tšona. Ka mantšu a motho yo a sa
rutegago, re lebane le leuba la lefase ka bophara la mpshikela leo le
swanago le leo le sa kago la bonwa ga e sa le go tloga ka leuba la
mpshikela la 1918 (leo gantši le bitšwago mpshikela wa Sepania),
leo go lona twatši ya mpshikela e ilego ya phatlalalela mo e
nyakilego go ba dikarolong ka moka tša lefase gomme go begwa
gore e bolaile batho ba fetago dimilione tše 40. Go oketšega ga
temošo ye ya leuba la bolwetši go ya go maemo a 5 go tsentše poifo
le letšhogo dipelong tša batho ba bantši. Go sa šetšwe kgonthišetšo
e tšwelago pele ya gore re itokišeditše leuba le, go na le maswao
lefaseng ka moka - go kitimela ga lefase ka bophara go reka dišira-
sefahlego - gore batho ga ba theetše ditsebi.

Leuba la malwetši le tšwelela ge twatši e mpsha ya mpshikela, yeo
batho ba se nago matla a go e lwantšha, e tšwelela gomme e thoma
go phatlalala ka bogale bjo bo swanago le bja mpshikela o
tlwaelegilego. Ditsebi di be di dutše di bolela e sa le pele ka ngwaga
e mentši gore lefase le kgauswi le go hlaselwa ke leuba la malwetši.

Dikgopolo tše bjalo di theilwe therešong ya gore dipego di bontšha E

gore leuba la lefase ka bophara le direga ka morago ga ngwaga e D
mengwe le e mengwe e masome-nne go ya go e masome-hlano. U © Copyright reserved
Dipalo-palo tše bonolo di utolla gore ka go realo re šaletšwe ke T
ngwaga e ka bago e 40. EL Sepedi Home Language

Go Bala Le Go Bogela
53